İlkokul Çocukları için Dikkat Geliştirme Etkinlikleri 1

İlkokul çağı, dikkat eksikliklerinin en çok tanılandığı dönem. 1. sınıfa başlayan çocuktan; 40 dakikalık ders süresi boyunca sırasında sessizce oturması, çevreden gelen uyaranları görmezden gelerek dikkatini öğretmeninin anlattıklarına vermesi, öğretmenin verdiği yönergeleri uygulaması  gibi bu yaş ve bu nesil çocuk için oldukça zor görevler bekleniyor. Bu görevleri yerine getiremeyen çocuk bazen çok hızlıca ve yanlış değerlendirilip “Dikkat Eksikliği” tanısı ile etiketlenebiliyor.

Eğer çocuğunuz dikkatini toplamakta zorluk yaşıyorsa önereceğim etkinlikleri her gün onunla birlikte yaparak hem eğlenceli hem kaliteli vakit geçirmiş olacaksınız.

Not; Elbette sadece buradaki etkinlikleri yaparak dikkat kapasitesinin artacağını iddia edemem ancak düzenli tekrarların, beyni eğitmenin faydalarını zaten biliyorsunuz. Üstüne bir de bu aktiviteler sayesinde çocuğunuz ile başbaşa vakit geçirmiş olacaksınız ve aranızdaki yakınlık artacak. Daha önceki yazımda da belirttiğim gibi sürekli dikkat ve konsantrasyon becerisi, ebeveyn ile iletişimle gelişir.

Ve son olarak çocuğun oyun ile öğrendiğini, eğlendiğini ve geliştiğini unutmadan, bu etkinlikleri zorunluluk ya da ödev gibi değil de birlikte eğlendiğiniz oyunlar olarak aktarırsanız işinizin kolaylaşacağını ve sizin de keyif alacağınızı belirteyim.

-  Önce eğlence. “Çocuğum büyüdü artık parka gitmese de olur” diye düşünmeyin. Yapabiliyorsanız her gün okuldan sonra çocuğunuzun parkta, bahçede, yeşil alanlarda oynayarak, koşarak, zıplayarak, sallanarak, dönerek günün stresini üzerinden atmasını sağlamaya çalışın. Çocuklar yetişkinler gibi koltukta uzanıp televizyon seyrederek dinlenmez, onlar hareket ve oyunla dinlenir. Bu ihtiyaçları görmezden gelinen çocuk içinde biriken enerjiyi harcayamadığı için huysuz, alıngan, ağlamaya hazır bir hale gelebilir, evde kardeşlerini, okulda arkadaşlarını rahatsız eder, yerinde duramaz ve tabi ki dikkatini uzun süre bir konu üzerinde odaklayamaz. Çevrenizde hiç imkan yoksa evde koridoru boşaltarak onunla top, bowling, saklambaç, yakalamaca vb. oyunlar oynayın. Çocukların gelişmek, büyümek ve öğrenmek için oyuna ve harekete ihtiyacı var.

-    Müziğin faydaları. Stanford Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma klasik müzik dinlemenin beynin sürekli dikkat becerisini geliştirdiğini iddia ediyor. (İlgilenenler için yazı bu linkte.) Her gün belli süre çocuğunuzla klasik müzik, senfoniler, aryalar dinleyin. Küçük yaştan çocuğunuza insan ruhunu besleyen ve anlamlı müzikler dinletmeniz onun müzik zevkini geliştirir, zihnini dinlendirir ve onu sakinleştirir.

-    Trafikte eğlence. İstanbul’da yaşayanlar için trafik her gün ve günün her saati yaşanan sıradan bir olay artık. Trafikte takılmadan bir yerden bir yere gitmek imkansız. Çocuğunuzda arabada, otobüste, metrobüste uzun süre geçirmek durumunda kaldıysanız trafiğin yarattığı stres üzerine bir de çocuğunuzun “Sıkıldım” ları ve huzursuzlukları eklenebilir. Böyle zamanlarda çeşitli oyunlarla onu oyalamaya çalışın. Tüm bu oyunlar çocuğunuzun hem yaratıcılığını, hem gözlem yapma yeteneğini hem de dikkatini geliştirir.

Araba plakaları ile oynama; Plakadaki harflerden kelime türetme, plakanın sonundaki rakama ulaşabilmek için hangi sayıları toplamalıyız?, 5 ile kaçı çarparsak bu rakamı buluruz?, en fazla hangi renk araba var?,en fazla hangi marka araba var? vb.

Çevre imkanlarını kullanma; Çevredeki apartman isimleri ile anlamlı bir şiir yaratma, yolun kenarındaki ağaçların türünü bulmaya çalışma, yolun kenarındaki çiçekler hangi renk?, kaldırımda yürüyenlerin yaşını tahmin etme, kaldırımda yürüyenlerin hayatı ile ilgili hikaye oluşturma (Evli mi, çocuğu var mı, ne iş yapıyor, nereye gidiyor, en sevdiği yemek ne vb.), en çok kediyi kim görecek? vb.

-    Görsel algıyı ve dikkati geliştirmek için. Piyasada dikkati geliştirdiğini iddia eden onlarca kitap ve eğitim seti var. Bu kitaplardan da faydalanabilirsiniz ancak devamlılığı sağlayabilmeniz için çocuğun bu etkinliklerden keyif alması önemli. Bende de bu setlerin çoğu var, malesef bazıları hatalarla, yazım yanlışlarıyla dolu, kafa karıştırıcı ve sıkıcı setler. Kitapçıya çocuğunuzla gidin ve bu kitapları beraberce inceleyin. Benim önereceklerim daha çok oyun gibi olan kitaplar.

İlki “Ali Nerede” olacaktı bu kitapların. “Where’s Wally?” serisinin Türkçeye çevrilmiş hali. Ama kitabın baskısı tükenmiş durumda, Internette yaptığım araştırmada kitap sitelerinde bulamadım. Belki sahaflarda ya da kitapçılarda bulabilirsiniz. Amacımız karmakarışık, kalabalık, rengarenk figürler arasında kahramanımızı bulmak. Onu bulduktan sonra resimdeki figürlere göre başka sorular sorarak arama oyununu devam ettirebilirsiniz. “Kırmızı atkılı kız nerede, köpek nerede, gemi nerede vb.”

“Gizli 501 Şey” Bu kitabın kız ve erkek çocuklar için iki versiyonu var. Bence böyle bir cinsiyet ayrımı gereksiz ama erkekler için “Maceralar Diyarında Gizli 501 Şey", kızlar için “Harikalar Diyarında Gizli 501 Şey” kitaplarının içinde önce kahramanlarımızı, sonra da listedeki nesneleri kalabalık ve eğlenceli ortamların içinde bulmaya çalışıyorsunuz. 1. sınıf çocukları ve okul öncesi çocukları için uygun bir kitap.

Buna benzer resimleri Internetten bularak çocuğunuzun görsel dikkatini arttırabilirsiniz.

Aşağıdaki kalabalıklar arasında Pandayı bulun.

Diğer önerilerim Pencere-Sey yayınlarının kitapları:

-  Yönergeleri İzleyelim: Düşünme becerilerinin yanı sıra işitsel ve görsel dil becerilerini geliştirmeyi hedefleyen, eğlenceli çalışmaların yer aldığı bir alıştırma kitabı.

    

-   Harflerle Düşünelim: Harfler aracığıyla problem çözme, uslamlama, akıl yürütme gibi düşünme becerilerini kazandırmayı ve geliştirmeyi amaçlayan çok çeşitli çalışmalardan oluşmuş eğlenceli bir alıştırma kitabı.

  

   

-    Ne yanlış, neden yanlış?: Çocuğun görsel çalışma sayfalarındaki yanlışlıkları bulması, neden yanlış olduğunu açıklaması ve sözel çalışma sayfalarında istenen çeşitli alıştırmaları yetişkinle birlikte yapması istenmektedir. Usavurma, düşünme, doğruyu yanlıştan ayırma, doğru tahminde bulunma, sorun çözme becerilerinin geliştirilmesini hedefleyen çalışmalardan oluşmuş eğlenceli bir alıştırma kitabı.

 

-   Dolambaç: Çeşitli yollar ve kavşaklar arasında doğru yolu araştırıp bulmaya çalışan çocukların akıl yürütme / sorun (problem) çözme, el ile yapabilme, el-göz eşgüdümü, uzayda kurallı yönelme, dikkat, görsel bellek becerilerini geliştirmek amaçlanmıştır.

        

       

- Teknolojiden faydalanın: 

Çocukları ekranlardan uzak tutmanın çok zor olduğunu biliyorum. Eğer çocuğunuzun bilgisayar, tablet kullanmasına izin veriyorsanız dikkati geliştirme  oyunları, uygulamaları da bulabilirsiniz. Böylece çocuğunuz ekran karşısındaki zamanını faydalı bir oyun oynayarak geçirmiş olur.

Gizlenmiş objeleri bulma, iki resim arasındaki farkları bulma oyunları görsel algı ve dikkat için yararlı. Internette “Find the hidden object”, “Find the differences”, yazdığınızda karşınıza bir çok seçenek çıkıyor. Bunların çıktısını alarak çocuğunuzla beraber yapabilirsiniz. Ya da tabletinize uygulamasını yükleyerek çocuğunuzla beraber oynayabilirsiniz.

-    Evde dikkat oyunları oynayın.

o    Çocuğunuz önce salonu incelesin. Sonra gözlerini kapatsın. Salondan bir eşyayı (Sandalye, koltuktaki yastık, masadaki vazo vb.) dışarı çıkarın. Gözlerini açan çocuğunuza hangi eşyanın eksik olduğunu sorun. Bu oyunda becerisi arttıkça çıkardığınzı eşya sayısını arttırabilir ya da zorluk derecesini arttırmak için küçük eşyaları kullanabilirsiniz.

o    Salona dikkatlice bakmasını isteyin, tüm eşyaları incelesin, sonra salondan çıksın. Odadaki eşyalardan birinin yerini değiştirin. Hangi eşyanın yerinin değiştiğini bulmaya çalışsın. Bulamazsa ipuçları verebilirsiniz.

o     Sıcak-soğuk oyunu: Bir oyuncağını salonda bir yere saklayın. Oyuncağa yaklaşınca “sıcak”, oyuncaktan uzaklaşınca “soğuk” diyerek onu bulmasını sağlayın.

o   Kelime oyunu: Bir kelime ile başlayın, o kelimenin son harfi ile başlayan başka bir kelime bulmasını isteyin, oyun böyle sürüp gitsin. Dilerseniz oyunu sadece insan isimleri, meyveler, meslekler vb. şekilde sınırlayabilirsiniz.

o     Bu karayı al parayı: Masanın üzerine 3 fincan koyun. Fincanlardan birinin altına da bir boncuk. Fincanları hızlıca karıştırın ve sonra çocuğunuzdan boncuğun hangi fincanın altında olduğunu bulmasını isteyin.

o     Resmi hafızaya alma: Çocuğunuza bir resim gösterin. Bu bir ressamın tablosu, eski bir fotoğrafınız ya da internetten bulduğunuz bir resim olabilir. Resmi istediği kadar incelemesine izin verin. Sonra resmi kapatıp sorular sormaya başlayın. Bilemediği zaman resmi tekrar incelemesine izin verin.

Örnek:

·         Resimde kaç kuş vardı?

·         Snoopy ne yapıyordu

·         Resimde deniz var mıydı?

·         Resimde ağaç var mıydı?

·         Resimde kaç ev vardı? vb. 

-Benim dikkati geliştirme ile ilgili önerilerim bitmez. Sonraki yazımda devam edeceğim.

Dikkatli günler...

Mine Kilitci, 2017.